De geschiedenis van de Nijl Egypte

De geschiedenis van de Nijl

Waarom de Nijl zo belangrijk voor het oude Egypte was?

Van voedzame landbouwgrond tot transportroutes, de Nijl was cruciaal voor de beschaving van het oude Egypte.

Toen de Griekse historicus Herodotus schreef dat het land “door de rivier aan de oude Egyptenaren was gegeven”, doelde hij op de Nijl, waarvan het water essentieel was voor de opkomst van één van ‘s werelds vroegste grote beschavingen.

De Nijl, de langste rivier ter wereld, ligt in Egypte en stroomt 4.132 mijl (6.650 kilometer) noordwaarts naar de Middellandse Zee (een zeer ongebruikelijke richting voor een rivier). Het werd door de oude Egyptenaren beschouwd als de bron van het leven en heeft een belangrijke rol in de geschiedenis van het land gespeeld. De Nijl stroomt uit twee afzonderlijke bronnen: de Witte Nijl uit Equatoriaal Afrika en de Blauwe Nijl uit de hooglanden van Abessinië. Historicus Waterson stelt: “De Nijl speelde een belangrijke rol bij het ontstaan van Egypte, een proces dat ongeveer vijf miljoen jaar geleden begon, toen de rivier noordwaarts Egypte begon binnen te stromen” (7-8). Langs de oevers van de rivier ontwikkelden zich geleidelijk permanente nederzettingen, die begonnen ca. 6000 voor Christus en dit was het begin van de Egyptische beschaving en cultuur, die rond 3150 voor Christus de eerste herkenbare natiestaat ter wereld werd. Omdat de Nijl werd gezien als de bron van al het leven, hebben veel van de belangrijkste mythen van de Egyptenaren betrekking op de Nijl of maken er in belangrijke mate melding van; onder andere het verhaal van Osiris, Isis en Seti en hoe orde werd geschapen in het land.

Hurghada lovers Bied luxe aan Dagtrips Caïro vanuit Hurghada | Dagtrips Caïro vanuit Makadi bay | Dagtrips Caïro vanuit Soma bay | Dagtrips Caïro vanuit El Gouna | Dagtrips Caïro vanuit Sahl Hasheesh.

De Nijl in de mythe van Osiris – De geschiedenis van de Nijl Egypte

Eén van de populairste verhalen in het oude Egypte over de Nijl is dat van de god Osiris en zijn verraad en moord door zijn tweelingbroer Set. Set was jaloers op Osiris’ macht en populariteit en liet hem in een uitgebreide kist (sarcofaag) gaan liggen en deed alsof hij die gaf aan wie er het beste in paste. Toen Osiris eenmaal daarbinnen was, sloeg Set het deksel dicht en gooide Osiris in de Nijl. De vrouw van Osiris, Isis, ging op zoek naar het lichaam van haar man om hem een fatsoenlijke begrafenis te kunnen geven, en na op vele plaatsen gezocht te hebben, kwam ze een paar spelende kinderen bij de Nijl tegen die haar vertelden waar ze de kist kon vinden. Uit dit verhaal komt het oude geloof van de Egyptenaren voort dat kinderen de gave van waarzeggerij bezaten, omdat zij de godin iets konden vertellen dat zij zelf niet kon ontdekken.

De kist dreef de Nijl af tot hij in Byblos (in Fenicië) terechtkwam in een boom die er snel omheen groeide en hem omsloot. De koning van Byblos bewonderde de sterke, krachtig ogende boom en liet hem naar zijn hof brengen en oprichten als zuil. Toen Isis tijdens haar zoektocht in Byblos aankwam, besefte ze dat het lichaam van haar man in de boom lag, en omdat ze zich geliefd had gemaakt bij de koning, vroeg ze de pilaar als gunst. Isis bracht vervolgens haar dode man terug naar Egypte om hem weer tot leven te wekken. Deze opeenvolging van gebeurtenissen inspireerde de djed-zuil, een symbool dat gedurende de hele geschiedenis van het land voorkomt in de Egyptische architectuur en kunst, als symbool van stabiliteit. De Djed stelt volgens sommige interpretaties de ruggengraat van Osiris voor toen hij in de boom zat ingesloten, of volgens anderen de boom zelf waaruit Isis Osiris’ lichaam haalde om hem weer tot leven te wekken.

De geschiedenis van de Nijl

Terug in Egypte liet Isis Osiris in zijn doodskist bij de Nijl achter om de kruiden en drankjes te bereiden om hem weer tot leven te wekken. Zij liet haar zuster Nephthys alleen om het lichaam te bewaken tegen Set. Toen Set echter hoorde dat Isis naar Osiris had gezocht, ging hij zelf op zoek naar het lichaam. Hij kwam Nepthys tegen en dwong haar hem te vertellen waar het lichaam van zijn broer verborgen was. Toen hij het vond, hakte hij het lichaam in stukken en verspreidde ze over heel Egypte. Toen Isis terugkeerde om haar man tot leven te wekken, biechtte Nepthys in tranen op wat er was gebeurd en beloofde haar zus te helpen uitzoeken wat Set met Osiris’ lichaam had gedaan.

Isis en Nepthys gingen op zoek naar de resten van Osiris en overal waar ze een stukje van hem vonden, begroeven ze het volgens de juiste rituelen en richtten ze een heiligdom op. Dit verklaart de vele graven van Osiris in het oude Egypte en zou ook de nomes hebben ingesteld, de zesendertig territoriale verdelingen van het oude Egypte (vergelijkbaar met een graafschap of provincie). Waar een deel van Osiris werd begraven, groeide uiteindelijk een gnoom op. Ze slaagde erin elk deel van hem te vinden en te begraven, behalve zijn penis, die Set in de Nijl gooide en die door een krokodil was opgegeten. Daarom werd de krokodil geassocieerd met de vruchtbaarheidsgod Sobek en wie door een krokodil werd opgegeten, werd geacht een gelukkige dood te zijn gestorven.

Omdat hij onvolledig was, kon Osiris niet tot leven terugkeren, maar werd hij heer van het hiernamaals en rechter van de doden. De Nijl, die de penis van Osiris had opgenomen, werd zo vruchtbaar gemaakt en gaf leven aan de mensen van het land. Osiris’ zoon Horus wreekte zijn vader door Set te verslaan en hem uit het land te verdrijven (in sommige versies van het verhaal doodde hij hem), waardoor het evenwicht en de orde in het gebied werden hersteld. Horus en Isis heersten toen in harmonie over het land.

Het belang van de Nijl voor Egypte

Door deze en soortgelijke mythen werd de Nijl door de mensen in de oudheid gezien als de bron van al het leven in Egypte en een integraal onderdeel van het leven van de goden. De Melkweg werd beschouwd als de hemelse spiegel van de Nijl en men geloofde dat de zonnegod Ra er met zijn schip overheen voer. De goden waren nauw verbonden met het leven van de oude Egyptenaren en men geloofde dat ze de jaarlijkse overstromingen van de rivier veroorzaakten die de vruchtbare zwarte grond langs de droge oevers afzetten. Volgens sommige mythen was het Isis die de mensen de vaardigheden van de landbouw leerde (in andere mythen is het Osiris) en na verloop van tijd ontwikkelden de mensen kanalen, irrigatie en uitgebreide systemen om het land te bewerken. De Nijl was ook een belangrijk recreatiegebied voor de Egyptenaren.

Naast het zwemmen genoten de mensen van watertoernooien waarbij teams van twee in kano’s, een “vechter” en een “roeier”, het tegen elkaar opnamen en probeerden elkaars vechter uit de boot te slaan. Een andere populaire riviersport was bootracen en behendigheidsspelen, zoals beschreven door de Romeinse toneelschrijver Seneca de Jongere (1e eeuw na Christus), die land bezat in Egypte:

De geschiedenis van de Nijl

“Mensen stappen in kleine boten [op de Nijl], twee in een boot en één roeit terwijl de ander water put. Dan worden ze heftig heen en weer geslingerd in de razende stroomversnellingen. Eindelijk bereiken ze de smallere geulen en, meegesleurd door de kracht van de rivier, sturen ze de voortrazende boot met de hand en storten ze zich voorover, tot grote schrik van de toeschouwers. Zij zouden helaas geloven dat zij nu verdronken en overweldigd werden door zo’n watermassa, terwijl zij, ver van de plaats waar zij vielen, omhoog schieten als uit een nog varende katapult en de zinkende golf hen niet overspoelt, maar hen naar gladde wateren voert.”

De rivier werd bekend als de “vader van het leven” en “moeder van alle mensen” en werd beschouwd als een manifestatie van de god Hapi, die het land zegende met leven, en de godin Ma’at, die de begrippen waarheid, harmonie en evenwicht belichaamde. De Nijl werd ook geassocieerd met de oude godinnen Hathor en later, zoals eerder vermeld, met Isis en Osiris. De god Khnum, die in latere dynastieën de god van de wedergeboorte en de schepping werd, was oorspronkelijk de god van de bron van de Nijl, die de stroom ervan controleerde en de noodzakelijke jaarlijkse overstroming zond waarop de mensen vertrouwden om het land vruchtbaar te maken.

De bron van het leven

Tijdens het bewind van koning Djoser (ca. 2670 v. Chr.) werd het land geteisterd door hongersnood. Djoser had een droom waarin de god Khnum bij hem kwam klagen dat zijn heiligdom op het eiland Elephantine in de rivier in verval was geraakt en dat hij ongelukkig was met de verwaarlozing. Djosers vizier Imhotep stelde voor dat de koning naar Elephantine zou reizen om te bekijken of de boodschap van de droom waar was. Djoser vond het tempelschrijn in slechte staat en gaf opdracht het te herbouwen en het complex eromheen te renoveren. Daarna werd de hongersnood weggenomen en was Egypte weer vruchtbaar. Dit verhaal wordt verteld aan de hand van de zogenaamde ‘annalensteen‘ van de Ptolemeïsche dynastie (332-30 voor Christus), lang na de regeerperiode van Djoser en getuigt van de grote eer die de koning toen nog genoot. Het illustreert ook het langdurige belang van de Nijl voor de Egyptenaren, aangezien de god van de rivier en geen andere tevreden moest zijn om de hongersnood te beëindigen.

De Nijl blijft een integraal onderdeel van het Egyptische leven, de overlevering en de handel en de Egyptenaren zeggen dat als een bezoeker eenmaal de schoonheid van de Nijl ziet, die bezoeker verzekerd is van een terugkeer naar Egypte (een bewering die zelfs in de oudheid al gold). Seneca beschreef de Nijl als een verbazingwekkend wonder en een “opmerkelijk schouwspel”, en deze mening werd gedeeld door vele schrijvers uit de oudheid die deze “moeder van alle volkeren” van Egypte bezochten; een mening die wordt gedeeld door velen die haar vandaag de dag nog ervaren.

Moderne verworvenheden en verkenning – De geschiedenis van de Nijl

De Witte Nijl

In 1951 was de Amerikaan John Goddard, samen met twee Franse ontdekkingsreizigers, de eerste die met succes de hele Nijl heeft bevaren vanaf de mogelijke bron in Burundi tot aan de monding in de Middellandse Zee, een reis van ongeveer 6.800km. Hun reis van 9 maanden wordt beschreven in het boek Kayaks down the Nile.

De Witte Nijl Expeditie, geleid door de Zuid-Afrikaanse staatsburger Hendrik Coetzee, reisde de gehele lengte van de Witte Nijl van ongeveer 3.700 kilometer. De expeditie begon op 17 januari 2004 aan het begin van de Witte Nijl bij het Victoriameer in Oeganda en bereikte vier en een halve maand later in Rosetta de Middellandse Zee.

De Blauwe Nijl

De Blauwe Nijl Expeditie, geleid door geoloog Pasquale Scaturro en zijn partner, kajakker en documentairemaker Gordon Brown, was het eerste bekende gezelschap dat de hele Blauwe Nijl afdaalde, van het Tanameer in Ethiopië tot de stranden van Alexandrië aan de Middellandse Zee. Hun reis van ongeveer 5.230 kilometer duurde 114 dagen, van 25 december 2003 tot 28 april 2004. Hoewel er anderen bij hun expeditie betrokken waren, waren Brown en Scaturro de enigen die de hele reis volbrachten. Hoewel ze het wildwater handmatig afdaalden, gebruikte het team voor een groot deel van hun tocht buitenboordmotoren.

Op 29 januari 2005 voltooiden de Canadees Les Jickling en de Nieuw-Zeelander Mark Tanner de eerste door mensen aangedreven oversteek van de Blauwe Nijl in Ethiopië. Hun reis van meer dan 5000 kilometer duurde vijf maanden. Ze vertellen over hun tocht door twee oorlogsgebieden, gebieden die berucht zijn om bandieten en over hun arrestatie onder bedreiging van een vuurwapen.

Overtochten – De geschiedenis van de Nijl

Overtochten van Khartoem naar de Middellandse Zee

De volgende bruggen steken de Blauwe Nijl over en verbinden Khartoem met Khartoem Noord:

• Mac Nimir Brug
• Blauwe Nijl Weg & Spoorbrug
• Burri Brug
• Elmansheya-brug
• Soba-brug

De volgende bruggen steken de Witte Nijl over en verbinden Khartoem met Omdurman:

• Witte Nijl brug
• Fitayhab Brug
• Al-Dabbaseen Brug (in aanbouw)
• Omhurazbrug (voorgesteld)]

De volgende bruggen gaan van Omdurman naar Khartoum Noord:

• Shambatbrug
• Brug van Halfia

De volgende bruggen leiden van de drie steden van de staat Khartoem naar Tuti

• Khartoem-Tuti brug
• Omdurman-Tuti hangbrug (voorgesteld)
• Khartoum Noord-Tuti brug (voorgesteld)]

Andere bruggen

• Shandi brug, Shendi
• Atbarah Brug, Atbarah
• Merowe Dam, Merowe
• Merowe Bridge, Merowe
• Aswanbrug, Aswan
• Luxor Brug, Luxor
• Suhag Brug, Suhag
• Assiut-brug, Assiut
• Al Minya Brug, Minya
• Al Marazeek Brug, Helwan
• Eerste ringwegbrug (Moneeb Oversteekplaats), Caïro
• Abbas-brug, Caïro
• Universiteitsbrug, Caïro
• Qasr al-Nil-brug, Caïro
• 6e Octoberbrug, Caïro
• Abu El Ela-brug, Caïro (verwijderd in 1998)
• Nieuwe Abu El Ela-brug, Caïro
• Imbaba-brug, Caïro
• Rode-Elfarabrug, Caïro
• Tweede ringwegbrug, CaïroBanha-Brücke, Banha
• Samanoud Brug, Samanoud
• Mansoura 2 bruggen, Mansoura
• Talkha Brug, Talkha
• Hoge Shirbine Brug
• Shirbine Brug
• Kafr Sad – Farscorbrug
• Internationale Kustwegbrug
• Hoge Damiettebrug, Damiette
• Brug van Damiette, Damiette
• Kafr El Zayat Bruggen, Kafr El Zayat
• Zefta-brug, Zefta

Overtochten van Jinja, Oeganda naar Khartoem

• Bron van de Nijlbrug, Jinja, Oeganda
• Spoorbrug over de Nijl, Jinja, Oeganda
• Nalubaale Bridge, Jinja, Oeganda (voorheen Owen Falls Bridge)
• Karuma Bridge, Karuma, Oeganda
• Pakwachbrug, Oeganda